Amortisman Hesaplama

Amortisman, duran varlıkların kullanım süreleri boyunca değerlerindeki azalmanın hesaplanması ve muhasebeleştirilmesidir. Başlıca hesaplanma nedenleri:

• Varlığın yıpranma payını hesaplamak
• Vergi matrahını düşürmek
• Yenileme maliyetlerini planlamak
• Finansal tabloları gerçeğe uygun hazırlamak

Başlıca amortisman hesaplama yöntemleri:

• Normal (Doğrusal) Amortisman: Her yıl eşit tutarda amortisman ayrılır
• Azalan Bakiyeler: İlk yıllarda daha fazla amortisman ayrılır
• Üretim Miktarı: Kullanım miktarına göre hesaplanır
• Yıl Sayıları Toplamı: Kalan ömre göre azalan oranda hesaplanır

Faydalı ömür belirleme kriterleri:

• Maliye Bakanlığı'nın belirlediği süreler
• Varlığın fiziksel kullanım süresi
• Teknolojik eskime süresi
• Ekonomik kullanım süresi
• Sektörel standartlar

Hurda değeri hakkında önemli bilgiler:

• Varlığın faydalı ömrü sonundaki tahmini değeri
• Amortisman hesaplamasında düşülmesi gereken tutar
• İkinci el piyasa değeri referans alınır
• Sıfır olarak kabul edilebilir
• Gerçekçi tahmin önemlidir

Amortisman ayrılabilecek varlıklar:

• Binalar ve yapılar
• Makine ve teçhizat
• Taşıtlar
• Demirbaşlar
• Özel maliyetler
• Haklar ve patentler

Vergisel avantajlar:

• Vergi matrahını düşürür
• Kurumlar vergisinden tasarruf sağlar
• Yatırım teşviki olarak kullanılabilir
• Nakit akışını iyileştirir
• Yenileme fonundan yararlanma imkanı

Amortisman başlangıç kriterleri:

• Varlığın aktife girdiği hesap dönemi
• Kullanıma hazır olduğu tarih
• Kıst amortisman uygulaması
• Ay kesri tam ay sayılması
• Özel hesap dönemleri

Kıst amortisman özellikleri:

• Binek otomobillerde zorunlu uygulama
• Alış tarihinden itibaren ay bazlı hesaplama
• İlk yıl kalan aylar için amortisman ayrılması
• Son yıl kalan amortismanın tamamlanması
• Ay kesirlerinin tam ay sayılması

Önemli hususlar:

• Doğru yöntem seçimi
• Faydalı ömrün doğru belirlenmesi
• Hurda değerinin gerçekçi tahmini
• Yasal sürelere uyum
• Tutarlı uygulama
• Belgelendirme ve kayıt

Yeniden değerleme ve amortisman ilişkisi:

• Enflasyon düzeltmesi etkisi
• Değerleme oranları
• Birikmiş amortismanların düzeltilmesi
• Yeni değerler üzerinden amortisman hesaplama
• Vergi avantajları