Zekat Hesaplama

Zekat, İslam'ın beş şartından biridir ve belirli şartları taşıyan Müslümanların mallarının bir kısmını ihtiyaç sahiplerine vermeleri gereken mali bir ibadettir. Zekat vermekle yükümlü olmak için:

• Müslüman olmak
• Akıl sağlığı yerinde olmak
• Ergenlik çağına ulaşmış olmak
• Nisab miktarı mala sahip olmak
• Malın üzerinden bir kameri yıl (354 gün) geçmiş olmak (bazı mallar hariç)
• Temel ihtiyaçlardan fazla mala sahip olmak
• Borçlu olmamak (borcunu düştükten sonra nisab miktarı mal kalmalı)

Nisab, zekat vermek için gerekli olan asgari mal miktarıdır. Farklı mal türleri için nisab miktarları şöyledir:

• Altın: 80.18 gram (20 miskal)
• Gümüş: 561.26 gram (200 dirhem)
• Para ve Ticari Mallar: 80.18 gram altın değeri
• Küçükbaş Hayvan: 40 adet
• Büyükbaş Hayvan: 30 adet
• Deve: 5 adet
• Tarım Ürünleri: 653 kg

Farklı mal türleri için zekat oranları şöyledir:

• Altın, Gümüş ve Para: %2.5
• Ticari Mallar: %2.5
• Madenler ve Defineler: %20
• Tarım Ürünleri:
  • Doğal sulama ile: %10
  • Emek ile sulama: %5
• Hayvanlar: Sayıya göre değişen özel hesaplama

Hayvanların zekatı sayılarına göre özel olarak hesaplanır:

Koyun/Keçi:

• 40-120 arası: 1 koyun
• 121-200 arası: 2 koyun
• 201-399 arası: 3 koyun
• 400 ve üzeri: Her 100 için 1 koyun

Sığır/Manda:

• 30-39 arası: 2 yaşında 1 dana
• 40-59 arası: 3 yaşında 1 düve
• 60-69 arası: 2 yaşında 2 dana
• 70 ve üzeri: Özel hesaplama

Deve:

• 5-9 arası: 1 koyun
• 10-14 arası: 2 koyun
• 15-19 arası: 3 koyun
• 20-24 arası: 4 koyun
• 25 ve üzeri: Özel hesaplama

Zekat, Kur'an-ı Kerim'de belirtilen sekiz sınıf insana verilebilir:

1. Fakirler (Temel ihtiyaçlarını karşılayamayanlar)
2. Miskinler (Hiçbir geliri olmayanlar)
3. Zekat toplayan görevliler
4. Müellefe-i Kulûb (Kalpleri İslam'a ısındırılacak olanlar)
5. Köleler (Modern zamanda karşılığı borç esareti altında olanlar)
6. Borçlular
7. Allah yolunda olanlar (İlim tahsili, cihad vb.)
8. Yolda kalmışlar

Zekat verme zamanı şu kurallara göre belirlenir:

• Altın, gümüş, para ve ticari mallar: Nisab miktarına ulaştıktan sonra üzerinden 1 kameri yıl (354 gün) geçmesi gerekir
• Tarım ürünleri: Hasat zamanı
• Hayvanlar: Nisab miktarına ulaştıktan sonra 1 yıl geçmesi
• Madenler: Çıkarıldığı zaman

Not: Ramazan ayında zekat vermek daha faziletli görülmüştür, ancak şart değildir.

Borçların zekata etkisi şu şekildedir:

• Kişinin borçları mallarından düşülür
• Kalan miktar nisab miktarından azsa zekat gerekmez
• Kalan miktar nisab miktarından fazlaysa, kalan miktar üzerinden zekat hesaplanır
• Vadesi gelmemiş borçlar da düşülür
• Ev, araba gibi temel ihtiyaç kredileri de borç sayılır

Altın takıların zekatı şu şekilde hesaplanır:

• Takıların ayarı dikkate alınır (24, 22, 18, 14 ayar)
• Has altın miktarı hesaplanır
• Toplam miktar 80.18 gramı geçiyorsa zekat gerekir
• Zekat oranı %2.5'tur
• Günlük kullanılan takılar konusunda farklı görüşler vardır

Örnek: 100 gram 22 ayar altın için:
Has altın miktarı: 100 × (22/24) = 91.67 gram
Zekat miktarı: 91.67 × 0.025 = 2.29 gram

Modern para birimlerinin zekatı şu şekilde hesaplanır:

• Tüm para birimleri TL'ye çevrilir
• Toplam değer 80.18 gram altının TL karşılığını geçiyorsa zekat gerekir
• Kripto paralar da para hükmündedir
• Zekat oranı %2.5'tur
• Yatırım amaçlı tutulan tüm para birimleri zekata tabidir

Zekat hesaplarken dikkat edilmesi gereken önemli noktalar:

• Tüm malların değeri toplanmalıdır
• Borçlar düşülmelidir
• Temel ihtiyaçlar (ev, araba vb.) zekata tabi değildir
• Nisab miktarı kontrol edilmelidir
• Üzerinden bir yıl geçme şartı aranmalıdır
• Zekat oranı doğru uygulanmalıdır
• Güncel altın fiyatları kullanılmalıdır